

شناخت علائم لکنت زبان توسط معلمان نقش مهمی در حمایت از دانشآموزان و کاهش اضطراب آنها در محیط آموزشی دارد. تشخیص زودهنگام و تعامل صحیح میتواند به بهبود گفتار و افزایش اعتماد به نفس کودکان کمک کند. در این مقاله با ویژگیهای لکنت، تأثیر آن بر کودکان و راهکارهای معلمان برای حمایت از دانشآموزان آشنا خواهید شد.

لکنت نوعی اختلال گفتاری است که روانی کلام را مختل میکند و باعث میشود فرد در بیان کلمات دچار مشکل شود. این اختلال میتواند به شکل تکرار، کشیدن صداها یا توقف ناگهانی در حین صحبت ظاهر شود. کودکی که دچار لکنت زبان است، ممکن است در برقراری ارتباط با دیگران، مشارکت در کلاس یا خواندن بلند دچار اضطراب و تردید شود، که این امر میتواند بر عملکرد تحصیلی و روابط اجتماعی او تأثیر بگذارد. آشنایی با دلایل لکنت، ویژگیهای آن و تجربه احساسی کودکان مبتلا، به درک بهتر این اختلال کمک میکند.
لکنت زبان معمولاً بین سنین ۲ تا ۴ سالگی ظاهر میشود و اگرچه علت دقیق آن مشخص نیست، اما پژوهشگران معتقدند که ترکیبی از عوامل رشدی، پویاییهای خانوادگی و ویژگیهای عصبی در بروز آن نقش دارد. در ادامه به واقعیت هایی در مورد لکنت زبان میپردازیم.
لکنت در پسران بیشتر از دختران دیده میشود: این اختلال بهطور معمول در پسران شایعتر است. نسبت لکنت در دو سالگی حدود ۲ به ۱ به نفع پسران است و این تفاوت با افزایش سن بیشتر میشود.
۵ درصد از کودکان لکنت را تجربه میکنند: تقریباً پنج درصد از کودکان یک دوره زمانی که ممکن است شامل شش ماه یا بیشتر باشد، تجربه میکنند. بیشتر این کودکان با گذشت زمان بهبود مییابند، اما یک درصد آنها با مشکل ماندگاری لکنت روبهرو خواهند شد.
گفتاردرمانی به کودکان کمک میکند: گفتاردرمانی میتواند به کودکان مبتلا به لکنت کمک کند تا صحبت کردن را روانتر کنند و در عین حال اعتماد به نفس آنها در ارتباطات افزایش یابد.
لکنت ارتباطی با مشکلات روانی ندارد: لکنت به دلیل اضطراب، خجالت یا مشکلات روانی مانند افسردگی ایجاد نمیشود. این اختلال بهطور طبیعی در بعضی کودکان رخ میدهد و ارتباطی با ویژگیهای شخصیتی ندارد.
میزان لکنت بسته به شرایط تغییر میکند: شدت و فراوانی لکنت ممکن است در شرایط مختلف متفاوت باشد. بهعنوان مثال، یک کودک ممکن است در جمع دوستانش هیچ مشکلی نداشته باشد، اما هنگام خواندن بلند در کلاس دچار لکنت شود.
لکنت ممکن است دورهای باشد: لکنت در برخی کودکان بهصورت دورهای و مقطعی ظاهر میشود و ممکن است بهطور ناگهانی ناپدید شود، با تغییر در شرایط و وضعیتهای مختلف.
برخی کودکان از لکنت خود آگاه هستند: بعضی از کودکان نسبت به لکنت خود آگاه میشوند و به همین دلیل ممکن است در موقعیتهای اجتماعی مانند کلاسهای درس یا گروهها کمتر مشارکت کنند.
بسیاری از افراد مشهور لکنت داشتند: جالب است که بسیاری از افراد مشهور و موفق در تاریخ نیز با لکنت روبهرو بودهاند و این نشان میدهد که لکنت به خودی خود مانعی برای موفقیت نیست.
لکنت گفتاری معمولاً در ابتدای کلمات یا جملات و در حین شروع گروههای اسمی ظاهر میشود. این اختلال به سه شکل اصلی مشاهده میشود که هر کودک ممکن است فقط یکی از آنها را تجربه کند یا ترکیبی از این الگوها را نشان دهد.
تکرار صداها و هجاها: در این نوع لکنت، کودک ممکن است یک صدا یا هجا را چندین بار تکرار کند. مثلاً کلماتی مانند “م-م-م- میشه برم دستشویی؟” ممکن است به این شکل بیان شود.
کشیدن صداها: برخی کودکان هنگام بیان کلمات صدای آنها را طولانی میکنند. مانند “عـــــــــــــــــــــــلوم باحاله”، که در آن کودک برای بیان کلمه، صدای آن را کش میدهد.
گیر کردن در کلمات: در این نوع، کودک ممکن است تلاش کند یک کلمه را بیان کند، اما هیچ صدایی از او خارج نمیشود. پس از لحظهای سکوت، صدای آن کلمه به طور ناگهانی شنیده میشود.
صداهای اضافی مانند “آم” یا “اِ”: هنگام تلاش برای گفتن کلمه، کودک ممکن است صداهایی مانند “آم” یا “اِ” از خود درآورد. این صداها معمولاً برای کمک به بیان کلمات هستند.
رفتارهای ثانویه: برخی کودکان هنگام لکنت ممکن است حرکات اضافی مانند بستن چشمها یا دهان، فشردن فک یا تکان دادن بدن نشان دهند. این رفتارها معمولاً به دلیل تلاش مضاعف کودک برای بیان کلمات رخ میدهد.
احساسات کودکان مبتلا به لکنت نسبت به صحبت کردن متفاوت است. برخی از آنها هیچ نگرانی یا احساس منفی درباره بیان کلمات ندارند، در حالی که برخی دیگر ممکن است احساس خجالت، شرم یا نگرانی کنند. جالب است که این احساسات همیشه به میزان شدت لکنت کودک ارتباط ندارند؛ برای مثال، کودکی با لکنت شدید ممکن است به راحتی صحبت کند، اما کودکی با لکنت جزئی ممکن است به دلیل اضطراب از صحبت کردن خودداری کند. در مواردی که کودک احساس ناراحتی دارد، ممکن است در کلاس از داوطلب شدن برای پاسخ به سؤال خودداری کند یا در موقعیتهای اجتماعی مانند ناهار خوردن با همکلاسیها یا بازیهای گروهی شرکت نکند.
همچنین بیشتر بخوانید
✨ فرزند شما شایسته یک گفتار روان و بدون استرس است! 🌈 در کلینیک نگاه نو، با ارائه روشهای نوین و تخصصی، به درمان لکنت زبان کودک شما کمک میکنیم. تیم متخصص ما با ارزیابی دقیق و برنامهریزی شخصیسازیشده، در کنار شماست تا فرزندتان به اعتماد به نفس و مهارتهای ارتباطی مطلوب دست یابد. 🗣️👶 امروز با ما تماس بگیرید و نخستین قدم را به سوی یک آینده روشن برای کودکتان بردارید! 💬✨
ممکن است در کلاس با دانشآموزی روبهرو شوید که دچار لکنت است. در این صورت، داشتن یک راهنمای معتبر درباره لکنت میتواند به شما کمک کند تا تصمیم درستی برای ارجاع کودک به متخصصان بگیرید. در ادامه، یک چک لیست برای تمایز بین ناروانی طبیعی و لکنت به منظور ارجاع صحیح ارائه شده است. همچنین توصیه میشود با والدین این کودکان گفتگو کنید تا بدانید آیا از مشکل لکنت فرزندشان آگاه هستند یا نه، آیا کودک قبلاً ارزیابیهای گفتاری انجام داده است و آیا درمانهای گفتاری در گذشته برای او انجام شده است یا خیر.
۱. آیا متوجه شدهاید که فرزندتان بخشی از کلمه را بیشتر از خود کلمه یا عبارت تکرار میکند؟ (مثلاً س-س-س-سیب)
۲. آیا گاهی شنیدهاید که فرزندتان در هر ۸ یا ۱۰ جمله، صداها را بیش از یک بار تکرار کند؟
۳. وقتی فرزندتان کلمهای را تکرار میکند، آیا این تکرار بیشتر از دو بار است؟ (مثلاً س-س-س-س-سیب به جای س-سیب)
۴. آیا فرزندتان هنگام بیان کلمات خاص، اضطراب یا خجالت از خود نشان میدهد؟
۵. آیا فرزندتان بیشتر از یک سال است که چنین لکنتی دارد؟
۶. آیا دیدهاید که فرزندتان هنگام لکنت، صدای خود را بهطور ناگهانی تغییر دهد، چشمک بزند، به اطراف نگاه کند یا عضلات صورتش دچار گرفتگی شود؟
۷. آیا فرزندتان از صداهای اضافی مانند “آم”، “اِ” یا “خوب” برای شروع صحبت استفاده میکند؟
۸. آیا فرزندتان گاهی دچار گیر در کلمات میشود بهگونهای که هیچ صدایی تولید نمیکند؟
۹. آیا فرزندتان هنگام صحبت کردن حرکات اضافی انجام میدهد؟
۱۰. آیا تا به حال دیدهاید که فرزندتان به دلیل ترس از لکنت، وسط صحبت کردن از ادامه دادن خودداری کند؟
این سؤالات بر اساس شدت مشکل طبقهبندی شدهاند. در صورتی که والدین به هر یک از این سؤالات علاوه بر سؤالات دیگر پاسخ مثبت بدهند، احتمالاً کودک دچار لکنت است تا ناروانی طبیعی. با همکاری والدین، میتوانید کودک را به آسیبشناس گفتار (گفتار درمانگر) ارجاع دهید.
کلینیک نگاه نو با سالها تجربه در حوزه گفتاردرمانی و توانبخشی، یکی از مراکز تخصصی در درمان لکنت زبان در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان است. این مرکز با بهرهگیری از متخصصان مجرب و روشهای نوین درمانی، به بهبود روانی گفتار، افزایش اعتماد به نفس و ارتقای مهارتهای ارتباطی مراجعین کمک میکند. خدمات این کلینیک شامل گفتاردرمانی، ارزیابی و درمان مشکلات تلفظی، تقویت مهارتهای زبانی و مشاوره تخصصی برای افراد مبتلا به اختلالات گفتاری است. محیطی آرام و حمایتی، برنامههای درمانی شخصیسازیشده و استفاده از تکنیکهای علمی و اثباتشده از مزایای این کلینیک محسوب میشود. برای دریافت مشاوره رایگان و کسب اطلاعات بیشتر، با ما تماس بگیرید.