ماهیت ظریف و چند بعدی لکنت مستلزم این است که درمان فاکتورهای زیادی را که مربوط به کودک و محیط او می‌باشد را در نظر بگیرد. یکی از محیط‌های اصلی زندگی کودک دارای لکنت مدرسه و کلاس درس است.

معلمی که در مورد لکنت و ماهیت درمان ان به خوبی آموزش دیده باشد می‌تواند به عنوان یک متحد درمانی قوی برای کودک باشد. معلم می‌تواند اثر مثبت قابل توجهی بر روی موفقیت اجتماعی، ارتباطی و تحصیلی کودک داشته باشد.

آموزش معلم می‌تواند برای درمانگران منافع زیادی داشته باشد. به عبارتی معلم می‌تواند چشم و گوش او در کلاس درس و مدرسه باشد و اطلاعات دست اول برای درمانگر از تجربیات کودک در کلاس درس فراهم کند.

بهترین مدل برای اجرای این موارد این است که درمان به صورت جلسات داخل اتاق درمان و بیرون از آن برنامه‌ریزی شود. که در آن آسیب‌شناس گفتار و زبان و معلم به همدیگر در مورد جنبه‌های مختلف کودک و رفتارش آموزش می‌دهند و برای رسیدن به روانی گفتار او همکاری می‌کنند.

کودکان نسبت به لکنت چه احساسی دارند؟

بعضی از کودکان دارای لکنت نسبت به صحبت کردن احساس منفی ندارند، ولی بعضی دیگر ممکن است احساس ناکامی، نگرانی، خجالت و یا شرمساری داشته باشند. این نکته اهمیت دارد که بدانیم احساس کودک در رابطه با صحبت کردن ممکن است اصلاً با میزان لکنت وی در ارتباط نباشد.

چنانچه کودکی در رابطه با صحبت کردن احساس ناخوشایند داشته باشد ممکن است در کلاس برای پاسخ دادن داوطلب نشود و یا هنگامی که از او سؤال می‌شود، وانمود کند که جواب درست را نمی‌داند. همچنین ممکن است از شرکت در موقعیت‌های اجتماعی مانند ناهار خوردن با دیگران و یا شرکت در بازی‌های گروهی کناره‌گیری کند.

آیا شما باید ارجاع دهید؟ شما ممکن است در کلاس با دانش‌آموزی که لکنت دارد مواجه شوید. پس بهتر است یک کتاب راهنما در مورد لکنت داشته باشید تا بتوانید تصمیم‌گیری درستی در مورد ارجاع کودک به متخصصین دیگر انجام دهید.

بهتر است با والدین این کودکان در مورد این که آیا آن‌ها نسبت به این موضوع آگاه هستند یا خیر؟ آیا کودک هرگز مورد ارزیابی‌های گفتاری قرار گرفته یا خیر و اینکه آیا کودک قبلاً گفتار درمانی داشته یا خیر صحبت کنید.

سؤالاتی که عموماً معلمان در رابطه با لکنت دارند:

۱- هنگامی که دانش‌آموزی در کلاس من لکنت می‌کند چه باید کرد؟

• زمانی که دانش‌آموزی لکنت دارد مهم‌ترین نکته این است که خود شما بتوانید خوب ارتباط برقرار کنید.
• تماس چشمی با دانش‌آموز را حفظ کنید و به او زمان کافی بدهید تا صحبت خود را به پایان برساند.
• سعی کنید کلمات و یا جملات او را کامل نکنید.
• سعی کنید با رفتار خود، به دانش‌آموز نشان دهید
• مطلبی که بیان می‌کند برای شما اهمیت دارد نه شیوه‌ی بیان آن.
• زمان انتظار (دو ثانیه قبل از پاسخ دادن به سؤال دانش‌آموز صبر کنید) و مکث‌های بیشتری به هنگام صحبت کردن در بین جملات خود قرار دهید تا از فشار گفتاری کاسته شود.
• از جملاتی نظیر «آهسته‌تر صحبت کن»، «نفس عمیق بکش»، «آرام باش»، «اول فکر کن که می‌خوای چی بگی بعد بگو» استفاده نکنید.
• باید دقت داشته باشیم که لکنت مشکل گفتاری کاملاً متفاوتی است و اینگونه نصیحت‌ها به کودکان دارای لکنت کمکی نمی‌کند.

۲- آیا باید استفاده از روش‌های درمانی لکنت را در کلاس به کودک یادآوری کنیم؟

• بهتر است انجام نشود، مگر اینکه کودک یا گفتار درمانگر وی انجام این کار را درخواست کند.

۳- زمانی که کودک روز سختی را از لحاظ گفتاری دارد چه باید کرد؟

• همیشه بهتر است با کودک در رابطه با آنچه که در طول روز از شما انتظار دارد صحبت کنید.
• کودکی ممکن است از معلم خود انتظار داشته باشد مانند دیگر دانش‌آموزان با او برخورد کند و به همان میزان از وی درس بخواهد در حالی که کودکی دیگر می‌خواهد معلم کمتر از او انتظار داشته باشد تا در کلاس به‌صورت کلامی شرکت کند
• مگر اینکه کودک خود داوطلب شده باشد.

۴- زمانی که کودک دارای لکنت در صحبت دانش‌آموز دیگر وقفه ایجاد می‌کند چه باید کرد؟

• کودکانی که لکنت دارند گاهی افراد دیگر را متوقف می‌کنند، چون صحبت کردن برای آن‌ها در زمانی که همه مشغول صحبت هستند راحت‌تر است. به نظر می‌رسد زمانی که نوبت حرف زدن به کودک دارای لکنت در کلاس می‌رسد، توجه همه معطوف او می‌شود و این درست زمانی است که لکنت بیشترین احتمال وقوع را دارد. کودک با پریدن بین حرف همکلاسی‌هایش بر این شرایط تا حدودی غلبه می‌کند و موفق می‌شود.

• کودک دارای لکنت باید قوانین ارتباطی را مثل بقیه همکلاسی‌هایش یاد بگیرد و رعایت کند.

۵- چگونه می‌توان بیان شفاهی را برای دانش‌آموزان دارای لکنت آسان‌تر کرد؟

• پرسیدن نظر کودکان: آیا دانش‌آموز می‌خواهد جزء اولین نفر ارائه‌دهنده باشد یا در میانه‌ی ارائه دهندگان و یا آخرین فرد ارائه دهنده؟
• فراهم کردن فرصت‌هایی برای تمرین: راه‌هایی که با تمرین آن‌ها دانش‌آموز می‌تواند احساس راحتی داشته باشد.
• مانند تمرین در منزل، با معلم، با یک دوست و یا در جلسات گفتار درمانی.
• تعداد حضار: آیا دانش‌آموز می‌خواهد به صورت خصوصی با معلم، برای جمع اندکی و یا در مقابل کلاس صحبت کند؟
• موضوعات دیگر: آیا باید برای بیان شفاهی دانش‌آموز دارای لکنت زمان تعیین کرد؟ آیا فرآیند نمره دادن باید به دلیل لکنت دانش‌آموز اصلاح شود؟

۶- آیا باید راجع به لکنت با کلاس صحبت کرد؟

در این رابطه شما باید با کودک و آسیب‌شناس گفتار و زبان وی صحبت کنید. بعضی کودکان از این که شما با همکلاسی‌هایشان راجع به لکنت حرف بزنید ناراحت نمی‌شوند در حالی که بعضی دیگر لکنت را امری شخصی می‌پندارند و از این که صراحتاً در این رابطه با دیگران صحبت شود ناراحت می‌شوند.

دانش‌آموزی که به لکنت مبتلا است می‌تواند در همین رابطه کنفرانسی به کلاس ارائه دهد. یکی از مزایای ارائه‌ی کنفرانس توسط دانش‌آموز دارای لکنت، کم شدن میزان آزار و اذیت دانش‌آموزان دیگر است. هرچه دانش‌آموزان بیشتر در این رابطه بدانند کمتر به تمسخر و یا آزار دانش‌آموز مبتلا به لکنت می‌پردازند.

اما این فعالیت برای تمامی کودکانی که لکنت دارند مناسب نیست چرا که خیلی از آن‌ها هنوز توانایی مواجهه با این پدیده را کسب نکرده‌اند. ارائه‌ی کنفرانس در کلاس جزئی از راهکارهای درمان لکنت است که پس از بازدید آسیب‌شناس گفتار و زبان از کلاس درس انجام می‌شود.

۷- چگونه باید آزار و اذیت و تمسخر نسبت به لکنت را کنترل کرد؟

همان‌طور که اگر دانش‌آموزان دیگر مورد آزار قرار بگیرند، رفتار می‌کنید با این مقوله نیز رفتار کنید در بعضی کلاس‌ها این اذیت کردن تنها با مداخله شما خاتمه می‌یابد.

چند پیشنهاد دیگر:

۱. پیشنهادات کودک را در نظر بگیرید و بهترین گزینه‌ی حمایتی را فراهم سازید.
۲. با کودک در رابطه با حل کردن این مشکل و راه‌های مقابله با آن صحبت کنید چرا که انتخاب بعضی از این راه‌ها برای وی مناسب‌تر است. این عمل می‌تواند بخشی از مراحل گفتاردرمانی نیز باشد.
۳. دیگران را آگاه سازید؛ هرچه کودکان بیشتر در رابطه با لکنت بدانند کمتر به اذیت کردن می‌پردازند.
۴. به طور کلی در رابطه با پیامدهای آزار و اذیت دیگران با کلاس صحبت کنید. کودکی که لکنت دارد تنها کودکی نیست که مورد تمسخر و آزار قرار گرفته است.
۵. با والدین، آسیب‌شناس گفتار و زبان و دیگر معلمان در این رابطه صحبت کنید.

۸- معلم از چه راه‌کارهایی می‌تواند به منظور تشویق دانش‌آموز دارای لکنت برای صحبت کردن در کلاس استفاده کند؟

بهترین کار برای تشویق دانش‌آموز جهت صحبت کردن در کلاس این است که شما (معلم) از طریق رفتار و گفتار خود کودک را متوجه سازید،
آنچه که او می‌گوید مهم است نه روش بیان آن. کودک را تشویق کنید تا نظراتش را در کلاس بیان کند. به او بگویید که لکنتش شما را اذیت نمی‌کند.

با صدا زدن کودک در کلاس جهت پاسخ به سؤال و درخواست از او برای به اشتراک گذاشتن نظراتش با همکلاسی‌ها، فرصت صحبت کردن را برای او فراهم کنید. بگذارید بداند که لکنت داشتن اشکالی ندارد.

۹- چگونه لکنت درمان می‌شود؟

دو هدف اصلی در درمان لکنت وجود دارد:

1. صحبت کردن برای کودک آسان‌تر شود.
2. احساسات و نگرش‌های کودک نسبت به صحبت کردن تغییر کند.

تغییراتی که پس از گفتار درمانی انتظار می‌رود شامل:

• خیلی روان‌تر صحبت کند.
• با فشار کمتری لکنت کند.
• از تماس چشمی بیشتری استفاده کند.
• برای پاسخ دادن به سؤالات در کلاس داوطلب شود تا اینکه او را صدا بزنند.
• با همکلاسی‌هایش بیشتر صحبت کند.
• ممکن است احساسات و نگرش آن‌ها نسبت به صحبت کردن تغییر کند.

معلمان می‌توانند اطلاعات خود را با آسیب‌شناسان گفتار و زبان در میان بگذارند. چنانچه در کلاس دانش‌آموزی دارید که از لکنت رنج می‌برد، اطلاعات شما در مورد کودک و مهارت‌های ارتباطی او می‌تواند برای گفتار درمانگر بسیار مفید باشد.

هشت نکته برای معلمان هنگام صحبت با دانش‌آموز دارای لکنت

• به کودک نگویید «آرام‌تر صحبت کن» یا «آرام باش».
• جملات کودک را کامل نکنید یا به جای او حرف نزنید.
• با دانش‌آموز بدون عجله سخن بگویید و هر از چند گاهی مکث کنید.
• نشان دهید که به محتوای سخن اهمیت می‌دهید نه نحوه‌ی سخن گفتن
• به تمام اعضای کلاس آموزش دهید که به نوبت سخن بگویند یا گوش بدهند.
• همه‌ی کودکان به ویژه آنان که از لکنت رنج می‌برند، زمانی که کلاس آرام است و توجه شنوندگان را به خودشان جلب کرده‌اند، راحت‌تر می‌توانند صحبت کنند.
• از دانش‌آموزانی که لکنت دارند به میزان و کیفیت مساوی با دیگر دانش‌آموزان تکلیف بخواهید.
• به طور مستقیم با دانش‌آموزی که لکنت دارد در مورد نیازهایش در کلاس صحبت کنید.
• به خواسته‌های دانش‌آموز احترام بگذارید.
• کاری نکنید که دانش‌آموز به خاطر داشتن لکنت خجالت زده شود.
• راجع به لکنت همانند دیگر مسائل صحبت کنید.